Câu đối

Khái niệm câu đối

Câu đối thuộc thể loại văn biền ngẫu, gồm hai vế đối nhau nhằm biểu thị một ý chí, quan điểm, tình cảm của tác giả trước một hiện tượng, một sự việc nào đó trong đời sống xã hội. Câu đối là một trong những thể loại của Văn học Việt Nam nói riêng cũng như các Văn học Phương Đông nói chung.

Lịch sự câu đối ra đời cách đây khoảng 3000 năm, có nguồn gốc từ người Trung Hoa, được xem là tinh hoa của văn hóa chữ Hán, người Trung Quốc quan niệm: "nếu thơ văn là tinh hoa của chữ nghĩa thì câu đối là tinh hoa của tinh hoa". 

Những nguyên tắc khi dùng câu đối

Đối ý và đối chữ

  • Đối ý: hai ý đối phải cân nhau mà đặt thành 2 câu sóng nhau.

  • Đối chữ: phải xét 2 phương diện thanh và loại.

                      - Về thanh: thanh bằng đối với thanh trắc và ngược lại.

                      - Về loại: thực tự (hay chữ nặng như: trời, đất, cây...) phải đối với thực tự; hư tự (chữ nhẹ                               như: thì, mà, vậy, ru...) phải đối với hư tự; danh từ phải đối với danh từ, động từ phải đối                                với động từ; nếu vế đối này có đặt chữ Nho thì vế kia cũng phải đặt chữ Nho...

Vế câu đối:

- Một đôi câu đối gồm hai câu đi song nhau, mỗi câu là một vế. Nếu câu ấy từ một người sáng tác gọi là vế trên và vế dưới. Nếu một người nghĩ ra một vế để người khác làm vế kia thì gọi là vế ra và vế đối.

Khi một câu đối do một người làm ra cả hai vế, thì chữ cuối, vế trên, câu bên phải (khi treo) là thanh trắc; còn chữ cuối, vế dưới, câu bên trái là thanh bằng.

Số chữ và các thể câu đối

Số chữ trong câu đối không nhất định, theo số chữ và cách đặt câu có thể chia câu đối ra làm các thể sau:

  • Câu tiểu đối: là những câu 4 chữ trở xuống.
  • Câu đối thơ: là những câu làm theo lối đặt câu của thể thơ ngũ ngôn hoặc thất ngôn.
  • Câu đối phú: là những câu làm theo các lối đặt câu của thể phú, gồm có:
- Lối câu song quan: là những câu 6 đến 9 chữ, đặt thành một đoạn liền
- Lối câu cách cú: là những câu mà mỗi vế chia làm 2 đoạn, một đoạn ngắn, một đoạn dài
- Lối câu gối hạc hay hạc tất: là những câu mỗi vế có 3 đoạn trở lên.

Luật bằng trắc

  • Câu tiểu đối:
- Vế phải: trắc-trắc-trắc
- Vế trái: bằng-bằng-bằng
  • Câu đối thơ: phải theo đúng luật bằng trắc của hai câu thực và câu luận trong lối thơ ngũ ngôn hoặc thất ngôn.
  • Câu đối phú: Chữ cuối mỗi vế và chữ cuối mỗi đoạn phải bằng đối với trắc hoặc trắc đối với bằng. Khi mỗi vế đối có từ 2 đoạn trở lên thì nếu chữ cuối vế là trắc, các chữ cuối các đoạn trên phải là bằng và ngược lại. Nếu đoạn đầu hoặc đoạn dưới có đúng 7 chữ thì đoạn ấy thường theo luật thơ thất ngôn.

Một số mẫu câu đối hay

1. Ngày tháng yên vui nhờ phúc ấm

Cần kiệm sớm hôm dựng cơ đồ.

2. Tổ tiên xưa vun trồng cây đức lớn

Con cháu nay giữ gìn nhớ ơn sâu.

3. Noi gương tiên tổ truyền thống anh hùng muôn thưở thịnh

Nối nghiệp ông cha phát huy khí thế vạn đời vinh.

4. Lấy trung hiếu trì gia bền vững

Dùng đức nhân xử thế lâu dài.

5. Phúc ấm trăm năm Tổ tiên còn để lại

Nề nếp gia phong con cháu phải giữ gìn.

6. Nhờ thọ đức ông cha đã dựng

Đạo tôn thần con cháu đừng quên.

7. Tổ tiên tích đức ngàn năm thịnh

Con cháu nhớ ơn vạn đại vinh.

8.Ơn dưỡng dục sau tựa biến Đông

Nghĩa sinh thành cao hơn non Thái.

9. Phụng sự tổ tiên hồng phúc đến

Nuôi dạy con cháu hiển vinh về.

10. Tổ tiên ta dày công xây dựng

Con cháu nhà ra sức trùng tu.

11. Tổ đường linh bái thiên niên hằng tại đức lưu quang

Tộc tính quý tôn vạn đại trường tồn duy kế thịnh.

12. Tổ tông công đức thiên niên thịnh

Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh.

13. Cúc dục ân thâm Đông hải đại

Sinh thành nghĩa trọng Thái sơn cao.

14. Nghiệp tổ vững bền nhân, trí, dũng

Gia phong muôn thuở đức, thảo, hiền.

15. Thờ tiên tổ như kính tại thượng

Giúp hậu nhân sáng bởi duy tân.

16. An bình thần liệu nền gia thất

Sáng rực tôn huân ấm tử tôn.

17. Ngước mắt nhớ tổ tông công đức

Ghi lòng làm hiếu tử hiền tôn.

18. Tổ tông gieo trồng nền điền phúc

Cháu con canh tác nết viên tân.

19. Hiếu kính thông tông tổ

Trinh tường tập tử tôn

20. Tông tổ thiên thu trường tự điển

Nhi tôn vạn cổ thiệu như hương

21. Các hệ phồn vinh nhờ phúc ấm

Nhiều đời cố gắng tở công xưa.

22. Tổ tông công đức còn thơm dấu

Cháu thảo con hiền sáng mãi gương.

23. Tổ đường bách thế hương hoa tại

Duệ tộc thiên thu phúc lộc trường.

24. Nhờ tiên tổ anh linh phù hộ

Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành.

25. Cây cỏ chào xuân cánh lá thắm

Tổ tông tích đức cháu con vinh.

26. Họ hàng tôn quý công danh muôn thuở chẳng phai màu

Tổ miếu thiêng liêng phúc đức nghìn thu còn tỏa sáng.

27. Chất chứa nghĩa nhân nghìn thuở thịnh

Trau dồi phúc đức vạn đời tươi.

28. Ơn nghĩa quân thần còn mãi với đất trời

Tinh thần tổ tiên sống luôn trong con cháu.

29. Muôn thuở công thành danh hiển đạt

Nghìn thu đức sáng họ phồn vinh.

** Bài viết liên quan:

Hoành phi câu đối

Mẫu hoành phi câu đối thờ gia tiên đẹp

Mẫu hoành phi câu đối thường dùng

Những mẫu sập thờ đẹp

Cơ sở sản xuất sập thờ tốt nhất

Bình luận

curmoussy

curmoussy - 10/25/2022 16:22:25

Animals were sacrificed at the day determined by the first in vivo experiment for PCI and tumor volume determined п»їcialis tricor rabeprazole domperidone tablets side effects Both sides had a candid exchange of views on Sino Japanese relations, China clearly expressed its position on problems facing relations between the two countries, it said in a statement on its website

aideptera

aideptera - 04/18/2022 14:51:37

https://bestadalafil.com/ - cheap cialis online Nozhee Normal Dosage Propecia Finasteride Cialis Where To Buy Hydrochlorothizide 25mg Pyfogr https://bestadalafil.com/ - Cialis Precio Viagra Madrid

Viết bình luận